Klocek Podróżnik

W 2004 roku moi ludzie byli na Safari w Kenii. Było to jednak jeszcze zanim znalazłem u nich mój dom. W międzyczasie opowiedzieli mi wyczerpująco o swoich wrażeniach z podroży, podczas której bez trudu udało im się zaobserwować Big Five (Wielką Piątkę – słoń, nosorożec, bawół, lew i lampart). Ich relacje tak bardzo rozbudziły moją pluszową fantazję, że zapragnąłem również wziąć udział w podobnej wyprawie. Moje pragnienie właśnie się spełnia – wyruszamy do Tanzanii, uznawanej za jeszcze ciekawsze miejsce na afrykańskie wojaże niż Kenia.
W listopadzie występuje w północnej Tanzanii tak zwana „mała pora deszczowa”. Nie jest ona porównywalna z „wielką porą deszczową” występującą od marca do maja, ponieważ opady są zdecydowanie mniejsze i przeważnie w ciągu nocy. Podczas „małej pory deszczowej”, zazwyczaj suchy krajobraz Serengeti nabiera soczystych, zielonych barw. Jest to okres, kiedy niezliczone stada zwierząt przekraczając rzekę Mara wędrują z kenijskiej Masai Mara właśnie do Serengeti. Jest to również czas przed sezonem, w którym liczba turystów jest mniejsza. Jednym słowem same zalety.

Tanganika

Tanzania jest stosunkowo młodym państwem, bo istnieje dopiero od 1964 roku. Powstała z połączenia wcześniejszych kolonii brytyjskich – kontynentalnej części zwanej Tanganiką i archipelagu Zanzibar. Nazwa państwa utworzona została z połączenia nazw obu krajów Tan+Zan oraz określenia Azania, którego używano w czasach Cesarstwa Rzymskiego jako nazwy dla obszarów na wybrzeżu Afryki Wschodniej.
Jutro wyruszamy na Safari, a dzisiaj pozostajemy w czwartym pod względem wielkości mieście Tanzanii, w Arusha.

Moja Basia już od dawna zafascynowana jest Kameleonami. Do tej pory nie miała jednak okazji, aby na żywo zobaczyć swoich ulubieńców. Postanawiam zapytać w recepcji, czy w tym wspaniałym ogrodzie, otaczającym Lodge można spotkać Kameleony. Okazuje się, że jest to realne i zlecają ogrodnikowi poszukanie jakiegoś osobnika. Po około dwudziestu minutach ogrodnik prezentuje nam przyniesionego na bambusowym kiju, małego, sympatycznego Kameleona. Radość Mojej Basi jest ogromna. Błysk szczęścia w jej oczach i entuzjazm z jakim bierze go na rękę, ukazują jej wielką satysfakcję. Przy tym również i ja jestem ogromnie szczęśliwy, ponieważ wpadłem na genialny pomysł, aby zaaranżować to spotkanie.

Nasze Safari rozpoczynamy od obserwacji zwierząt w Parku Narodowym Tarangire. Jest on dzięki licznie rosnącym na jego obszarze baobabom jednym z najbardziej malowniczych parków narodowych Tanzanii. Te ogromne, wielowiekowe drzewa odgrywają kluczową rolę w ekosystemie parku - służą za schronienie dla pszczół, ptaków i nietoperzy, dostarczają pożywnych owoców, a podczas suszy pośrednio zapewniają wodę niektórym zwierzętom, na przykład słoniom.

Podczas obserwacji słoni nasz pojazd grzęźnie w błocie. Po wielu próbach samodzielnego wyjechania, pogrąża się jeszcze głębiej. Całe szczęście, że kierowcy pojazdów są w kontakcie za pomocą krótkofalówek. Wezwany na pomoc inny samochód próbuje nas wypchnąć od tyłu, ale jego zdolność manewrowania jest bardzo ograniczona – musi uważać, aby samemu nie utknąć. W końcu nadjeżdżają jeszcze dwa inne pojazdy i w jednym z nich znajduje się linka do holowania. Po dobrej godzinie udaje się wreszcie wyciągnąć naszego Land Cruiser´a.

Zbliża się pora obiadowa, więc podążamy do specjalnie wytyczonego obszaru przygotowanego do spożycia posiłku i na odpoczynek – Matete Picnicsite. Znajdujemy tu po części zadaszone stoły z ławkami oraz toalety. Okazuje się jednak, że zjedzenie prowiantu to wcale nieprosta sprawa. Cały teren okupowany jest licznie przez małpiszony, które atakują z drzew i z ziemi próbując zwędzić smakołyki z naszych Lunch Box’ów. Najbardziej zawzięcie walczą o banany, które również ukryte są w naszych pudełkach. Nic dziwnego, tutejsze koczkodany mają przecież liczne rodziny do wykarmienia.

Przepływająca przez park rzeka Tarangire jest przez cały rok zasobna w wodę. Z tego powodu, szczególnie w porze suchej przybywa do parku wielka ilość zwierząt z innych regionów. To czyni Tarangire drugim najbardziej obfitym w zwierzynę rezerwatem Tanzanii zaraz po słynnym kraterze Ngorongoro.

Spod Jeziora Manyara już o świcie wyruszamy w dalszą drogę. Przed nami długa podróż. Około 285 kilometrów szutrowej drogi dzieli nas od Lobo Wildlife Lodge, malowniczo usytuowanej w bezkresach Serengeti.

Deszcz, który zaczął padać w środku nocy, utrzymuje się wyjątkowo aż do późnego rana. Niezawodnie jednak już od wczesnych godzin południowych deszczowe chmury się rozchodzą i przygrzewa słońce.

Znajdujący się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO Park Narodowy Serengeti powstał w 1951 roku. Jego ekosystem funkcjonuje prawdopodobnie od co najmniej miliona lat, a przez ludzi został zasiedlony dopiero pod koniec XVIII wieku. Od tego czasu koczowniczy lud Masajów mieszka tu ze swoim bydłem. Nazwa Serengeti wywodzi się właśnie z języka Masajów, którzy dla określenia tutejszego obszaru używali terminu Siringet, co oznacza „bezkresne równiny”.

Serengeti od dawna jest synonimem przygód i wyjątkowej, dzikiej przyrody. Szczególnym uznaniem cieszy się jednak dzięki Wielkiej Migracji zwierząt kopytnych. Każdego roku, wraz z nadejściem pory suchej miliony gnu (w mniejszym stopniu innych kopytnych) udają się na północ i wschód regionu, gdzie znajdują bujne łąki Masai Mara w Kenii. Jednak w porze deszczowej stada wracają na bardziej bogate w składniki odżywcze pastwiska Serengeti i krateru Ngorongoro. I tak, Wielka Migracja odbywa się w nieskończonym cyklu, podczas której Gnu pokonują nawet ponad trzy tysiące kilometrów w obie strony! Tym samym są to jedyne ssaki pokonujące tak duże odległości w poszukiwaniu pokarmu.

Co jakiś czas zatrzymujemy się, aby przepuścić słonie przekraczające drogę. Niegdyś słonie występowały licznie na całym kontynencie afrykańskim, obecnie z powodu działalności człowieka, a także zmian klimatycznych, ich liczebność i obszary zostały znacznie ograniczone. Niestety populacja tych największych ssaków lądowych żyjących na Ziemi jest poważnie zagrożona i słonie zostały wpisane do Czerwonej Księgi gatunków zagrożonych wyginięciem.

W czasie podroży napotykamy różnych mieszkańców Serengeti Mara. Każdorazowo zatrzymujemy się na krótką obserwację i sesję zdjęciową.

Późnym wieczorem docieramy do Lobo Wildlife Lodge, urokliwie usytuowanej na skalistym wzgórzu. Stąd jest już niedaleko do granicy z Kenią.

Jak zazwyczaj w nocy pada deszcz i nazajutrz nie wszystkie szlaki w okolicy są przejezdne. Nasz kierowca Mahmut wyczulony po wydarzeniach w Parku Tarangire, unika niepewnych, błotnistych odcinków i poszukuje bardziej wiarygodnych objazdów. W razie potrzeby, na tutejszym obszarze trudniej jest oczekiwać natychmiastowej pomocy od innych uczestników Safari – jest ich po prostu mniej.
Pomimo to, już po krótkim czasie udaje się nam zaobserwować dwóch dorodnych samców lwa. Jeden z nich wędruje przez jakiś czas wzdłuż drogi, oddalony zaledwie kilka metrów od samochodu.

W dalszym ciągu przemierzamy Serengeti Mara. Naszym celem jest usytuowany na krawędzi parku słynny krater Ngorongoro.

Wielkie migracje zwierząt kopytnych są nieodłącznym elementem krajobrazu Serengeti. Obserwujemy nieskończenie wielkie stada, wyglądające jak olbrzymia rzeka płynąca przez bezkres sawanny. Podobnie jak woda, stada poruszają się własnym, dla nas nie zawsze zrozumiałym szlakiem i zwierzęta niejednokrotnie przebiegają z jednej strony drogi na drugą, aby zatoczyć wielki łuk i kilkaset metrów dalej przedostać się z powrotem na pierwotną stronę.

Docieramy do zarządu parku, w którym oficjalnie musimy się wymeldować. Ponieważ wynikł problem z połączeniem internetowym, proces wymeldowania jest nieoczekiwanie czasochłonny. W takich sytuacjach w Afryce nie istnieje plan rezerwowy i wszyscy czekają, tak długo aż usterka zostanie usunięta.

Ngorongoro to kaldera powstała podczas zawalenia się góry wulkanicznej. Jest to największa nieaktywna, nieuszkodzona i niewypełniona kaldera na świecie. Dno krateru leży około 1700 metrów nad poziomem morza, a ściany boczne osiągają od 400 do 600 metrów wysokości, tak więc krawędź krateru wznosi się na wysokość około 2300 metrów nad poziomem morza. Średnica krateru wynosi od 17 do 21 kilometrów.

W sercu krateru leży jezioro o mętno-mlecznym zabarwieniu wody. Istnieją dwie nazwy tego jeziora – Magadi oraz Makat jak nazywają je Masajowie, co znaczny sól. Jego alkaliczny odczyn wody spowodowany jest osadami popiołu wulkanicznego. W porze deszczowej żyje w nim i na jego dopływach wiele ptaków wodnych.

Przed wyjazdem z krateru zatrzymujemy się w Ngoitokitok Picnic Area. Ku naszemu wielkiemu zdziwieniu znajdujemy tutaj przewoźny sklepik z napojami i z przekąskami.

Country Lodge w Karatu to już ostatni cel naszej podroży i Safari właśnie się zakończyło. Z niewielkim zastrzeżeniem udało się nam zaobserwować Big Five (Wielką Piątkę). Otóż, należącego do niej nosorożca widzieliśmy w kraterze Ngorongoro, jednak z tak dużej odległości, że można go było zidentyfikować jedynie przez lornetkę. Szkoda!

Przed nami bardzo ciekawa wizyta w szkole podstawowej Tloma. Jednym z kilku zatrudnionych tutaj nauczycieli jest pan Sule, który szczegółowo objaśnia nam warunki szkolnictwa w Tanzanii.

Zanzibar

Przelot z Arusha na położony na Oceanie Indyjskim Zanzibar, trwa około jedną godzinę. Zanzibar ma zupełnie inny charakter niż Tanganika i stanowi w pełni suwerenną wewnętrznie część Zjednoczonej Republiki Tanzanii. Posiada własny parlament, rząd i prezydenta. Archipelag Zanzibaru obejmuje dwie większe wyspy – główna Unguja (Zanzibar) oraz Pemba, jak rownież kilka mniejszych.

Zanzibar nazywany jest wyspą przypraw. Odwiedziny na jednej z tutejszych plantacji, uprawiających kawę, gałkę muszkatołową, pieprz, goździki, kardamon, cynamon, imbir, wanilię oraz wiele innych, należy naszym zdaniem wręcz do obowiązku każdego szanującego się turysty.

Nasiona owocu Arnoty stosowane są jako przyprawa. Naturalny barwnik zawarty w brodawkach nasion zwany orleanem, biksyną lub annato wykorzystywany jest do barwienia tkanin i produktów żywnościowych oraz do celów kosmetycznych (do produkcji szminek). Lokalnie roślina wykorzystywana jest także jako lecznicza.

Stone Town (Kamienne Miasto), to tętniący życiem skansen muzealny. Stolica Zanzibaru była we wcześniejszych stuleciach prawdziwym tyglem kulturowym. Wpływy arabskie, afrykańskie, indyjskie, a dzięki epoce kolonialnej także zachodnie tworzą wyjątkową, egzotyczną mieszankę. Nazwa Stone Town pochodzi z czasów, gdy Arabowie budowali tu domy z kamieni koralowych.
Katedra anglikańska upamiętnia mroczny rozdział w historii Zanzibaru. Wzniesiona jest dokładnie w miejscu, w którym kiedyś znajdował się centralny targ niewolników. Do 1873 roku, kiedy zakazano niewolnictwa, sprzedawano na nim ludzi z Afryki Zachodniej i Środkowej. W miejscu dzisiejszego kościelnego ołtarza znajdował się niegdyś słup, do którego przywiązywano niewolników podczas aukcji.

Targ Darajani – tutaj mieszkańcy kupują wszystko, co potrzebne do życia. W powietrzu unosi się zapach ryb, tkanin i przypraw. Wanilia, imbir, goździki, curry, szafran, kardamon, gałka muszkatołowa i wiele innych produktów wyłożone są na stołach sprzedawców - wspaniała gra kolorów i aromatów.

Większość murowanych domów w Stone Town została zbudowana w połowie XVIII wieku. W tym czasie w kwitnącej stolicy sułtanatu, bogatej w przyprawy i profitującej z handu niewolnikami, powstały wspaniałe budowle.

Masywne, zdobione drzwi Stone Town są świadectwem kulturowych korzeni Zanzibaru. Łączą się tu tradycje suahili, arabskie i indyjskie. Najbardziej efektowne są drzwi indyjskie, zwane także drzwiami gudżarati. Często mają łukowate ramy nad wejściem – trochę jak te w pałacach Maharadży. Na drzwiach indyjskich szczególnie wyróżniają się duże mosiężne końcówki i występy. Tradycyjnie używano ich w Indiach do ochrony drzwi przed słoniami, ale na Zanzibarze uważane są za wyraz bogactwa.

Arabskie drzwi są prostokątne z misternie zdobionymi ramami. Oprócz ażurowych ornamentów, często zdobią je napisy z Koranu. Nowsze drzwi mają również nity mosiężne.

Stary Fort znany również jako Fort Arabski jest najstarszą budowlą w Stone Town. Został początkowo wzniesiony przez Portugalczyków, ale po wypędzeniu ich w 1699 roku, rozbudowany przez Arabów z Omanu. Fort zbudowany jest na planie kwadratu. Posiada wysokie, kamienne ściany z blankami, chroniące wewnętrzny dziedziniec. Na dziedzińcu znajdują się pozostałości wcześniejszych budynków, m.in. portugalskiego kościoła i kolejnej omańskiej fortyfikacji.

Freddie Mercury – najsłynniejszy syn wyspy, urodził się jako Farrokh Bulsara w Stone Town w 1946 roku. Mercury spędził dzieciństwo na Zanzibarze i w Indiach. Rewolucja z 1964 roku na zawsze wypędziła jego rodzinę z Zanzibaru.

Obecnie miejsce urodzenia Freddie Mercury'ego jest atrakcją turystyczną. W domu znajduje się wiele rarytasów, od zdjęć z dzieciństwa, przez odręczne zapiski tekstów piosenek, po oryginalne akcesoria z jego występów.

Wspaniała podróż, fantastyczna przygoda! Moje marzenie zostało spełnione i przeżyłem afrykańskie Safari z prawdziwego zdarzenia – podobnie jak wyobrażałem to sobie po wcześniejszych opowieściach moich ludzi.
Z niewielkim zastrzeżeniem co do nosorożca, udało mi się zaobserwować Big Five oraz Wielką Migracje zwierząt kopytnych. Ponadto niezapomniane chwile na egzotycznym Zanzibarze z jego wyjątkową historią i wielkim sortymentem przypraw, dodały „nadzwyczajnego smaku i aromatu” naszej wspólnej wyprawie do Tanzanii.